Bureau Clara Wichmann, DeGoedeZaak, WOMEN Inc., het Humanistisch Verbond en de Nederlandse Vrouwenraad zijn op 12 december 2023 december in cassatie gegaan in onze rechtszaak voor gratis anticonceptie voor vrouwen. Dit betekent dat de zaak wordt behandeld door de Hoge Raad, de hoogste rechter in civiele zaken in Nederland.
GRATIS
GRATIS
ANTICONCEPTIE
ANTICONCEPTIE
We gaan in cassatie! #eenzaakvooriedereen
Cassatie ingesteld in rechtszaak voor gratis anticonceptie
Wij hebben besloten deze stap te zetten vanwege het fundamentele belang van gratis anticonceptie voor vrouwen en mensen met een baarmoeder in Nederland. Dit is een principiële zaak die cruciaal is voor het waarborgen van het reproductieve recht op anticonceptie. Wij geloven dat er juridische ruimte bestaat voor de Hoge Raad om de overwegingen van het gerechtshof te herzien.
Tot op het heden dragen vrouwen in overwegende maten de kosten en lasten van anticonceptie, terwijl de hele samenleving daar profijt van heeft. In zijn overwegingen nam het gerechtshof het mannencondoom mee, wat naar onze mening buiten beschouwing moet blijven, aangezien deze zaak gaat over anticonceptie waar vrouwen zelf over kunnen beschikken zonder afhankelijk te zijn van een partner.
Vervolgens heeft het Hof geoordeeld dat, zelfs als er sprake zou zijn van discriminatie, het niet aan de Staat is om deze ongelijkheid op te heffen. Wij zijn echter van mening dat de Staat wel degelijk verantwoordelijkheid draagt voor het opheffen van de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen wat betreft de kosten van anticonceptie, zonder enige rechtvaardiging voor deze ongelijkheid.
In 2011 is de vergoeding van anticonceptie voor vrouwen en mensen met een baarmoeder boven de 21 jaar uit het basispakket gehaald. Hoewel anticonceptie voor vrouwen en mensen met een baarmoeder tussen de 18 en 21 jaar wel wordt vergoed, komt dit ten laste van hun verplichte eigen risico.
Linde Bryk, hoofd strategische rechtszaken bij Bureau Clara Wichmann: “Na een lange strijd door onze grootmoeders en moeders werd in de vorige eeuw besloten om anticonceptie te vergoeden voor alle vrouwen en mensen met een baarmoeder. Door dit besluit in 2011 weer terug te draaien, heeft de Staat genderongelijkheid in Nederland vergroot en vrouwen opnieuw op een achterstand gezet”.
Renske Wienen, campaigner bij DeGoedeZaak voegt daaraan toe: “het is juist nu cruciaal dat we discriminatie erkennen en aanpakken. Het feit dat de Staat dit actief tegenwerkt, baart ons zorgen. Dus zetten we onze strijd door!”
Op 3 mei 2024 zullen wij onze standpunten schriftelijk bij de Hoge Raad nader toelichten. Een uiteindelijk oordeel van de Hoge Raad kan nog geruime tijd duren.
In het nieuws
Nederland is allang geen voorloper meer op het gebied van gendergelijkheid, stellen juristen Linde Bryk…
Wat anderen zeggen
Veelgestelde vragen
Waarom is deze rechtszaak van belang?
Anticonceptie is een zaak voor iedereen: anticonceptie creëert seksuele autonomie en autonomie in keuzes ten aanzien van ouderschap, zoals het reguleren van de opeenvolging van zwangerschappen. Met als gevolg financiële zelfstandigheid en toegang tot onderwijs voor vrouwen. Dit komt, naast henzelf, de economie en de samenleving als geheel ten goede. Daarom willen wij dat alle anticonceptie voor alle mensen wordt vergoed door de overheid.
Op dit moment wordt anticonceptie alleen vergoed tot 21 jaar, en dan valt het vaak nog steeds binnen het eigen risico. De rekening voor anticonceptie kan hoog oplopen en komt vaak bij de vrouw terecht. 96% van de mensen die anticonceptie gebruiken, is vrouw.
In verschillende internationale verdragen, zoals het Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten (IVESCR), het VN-vrouwenverdrag en richtlijnen van de Europese Unie is het recht op anticonceptie juridisch vastgelegd. Wij willen dat de Nederlandse overheid zich aan deze, door haar zelf ondertekende, verdragen houdt. Uit wat voor potje dat komt, is niet relevant.
Welk risico loop ik als mede-eiser?
In het geval van het verliezen van de rechtszaak zijn er geen consequenties voor de mede-eisers. Je loopt dus geen risico. Bij winst heb jij Nederland geholpen aan gratis conceptie voor iedereen.
Hoe lang duurt een procedure?
Dit ligt aan het verloop van de procedure. In eerste instantie gaan we naar de rechtbank. Voordat we daar worden uitgenodigd en er uitspraak is gedaan, zijn we zo een jaar verder. Als we dit verliezen, kunnen we nog in hoger beroep bij het Gerechtshof, en daarna eventueel nog in cassatie bij de Hoge Raad. Mochten we al deze juridische mogelijkheden moeten benutten, kan de procedure in totaal wel 14 jaar duren.
Wat gebeurt er als we de rechtszaak winnen dan wel verliezen?
Bij winst: Dan ligt er een rechterlijke uitspraak met een duidelijke boodschap aan de politiek. Indien de rechter ons in het gelijk stelt, wordt er daarmee een afdwingbare verantwoordelijkheid voor de Nederlandse staat gecreëerd om anticonceptie gratis toegankelijk te maken voor alle mensen in Nederland.
Bij verlies: allereerst zijn er in geval van het verliezen van de rechtszaak geen consequenties voor de mede-eisers. Hiernaast gaan wij onze uiterste best doen om deze zaak niet te verliezen. Mocht dit toch gebeuren, staat een hoger beroep open, en daarna nog de mogelijkheid om in cassatie te gaan bij de Hoge Raad. Mochten we de zaak uiteindelijk toch verliezen, gaan we via politieke lobby proberen ons doel te bereiken. De rechtszaak, de mede-eisers en de petitie uit juli 2019 dragen daarin enorm bij aan ons standpunt.
